Sabahattin Ali İçimizdeki Şeytan
İçimizdeki Şeytan – Sabahattin Ali’nin Satırlarında İnsanla Yüzleşmek
.jpeg)
Türk edebiyatında kimi yazarlar vardır; onları sadece birer edebi şahsiyet olarak değil, aynı zamanda toplumun ruhunu çözümleyen birer yol gösterici olarak hatırlarız. Sabahattin Ali, işte o isimlerin başında gelir. Onu yalnızca romanlarının kahramanlarıyla, öykülerindeki samimiyetle değil, kaleminden dökülen gerçeklik ve hayatın çıplak yüzünü gösterebilme cesaretiyle anıyoruz.
Eserleri arasında Kürk Mantolu Madonna en çok tanınanı olsa da, İçimizdeki Şeytan farklı bir yerde durur. Çünkü bu roman sadece bir aşk hikâyesi anlatmaz, aynı zamanda bireyin iç hesaplaşmalarına, toplumun baskılarına ve insanın kendi iradesiyle olan savaşına odaklanır.
Romanın Kalbi: İradenin Zayıflığı
İçimizdeki Şeytan, Ömer ve Macide’nin hikâyesi etrafında şekillenir. Ömer, hayatta kendi kararlarını almak yerine sürekli dışarıdan etkilenen, sorumluluklarını erteleyen, kararsız ve bir o kadar da kırılgan bir karakterdir. Onun bu yönü, Sabahattin Ali’nin aslında insanın en temel zaaflarından birine işaret etmesidir: İrade zayıflığı.
Ömer’in kendi içindeki çelişkileri, topluma ve arkadaş çevresine karşı olan tavırları hep “içimizdeki şeytan” metaforu ile açıklanır. O şeytan, aslında bizim zaaflarımızdır; korkularımız, tembelliğimiz, kolay yoldan kurtulma isteğimizdir. Yani Sabahattin Ali’nin asıl söylemek istediği şudur: Düşman dışarıda değil, kendi içimizdedir.
Özellikle romanda geçen şu satırlar unutulmazdır:
Bütün kabahatlerimizin, bütün başarısızlıklarımızın, bütün kötülüklerimizin müsebbibi olarak daima bir şeytan gösterdik: İçimizdeki şeytan!"
Bu cümle, hem bireysel hem toplumsal bir özeti içinde barındırır.
Aşkın ve Umudun Payı
Elbette romanda yalnızca karamsarlık yok. Macide karakteri, saf bir umut ve gerçek sevgi figürü olarak karşımıza çıkar. Macide’nin Ömer’i sevmek için gösterdiği sabır, onunla birlikte sürüklendiği hayal kırıklıkları, aşkın bazen insanı kurtarabileceği, bazen de daha derin bir bataklığa sürükleyebileceğini gösterir.
Sabahattin Ali, aşkı burada bir “kurtuluş reçetesi” olarak değil, insanın varoluşsal sıkıntılarıyla iç içe geçmiş bir duygu olarak işler. Bu yüzden İçimizdeki Şeytan, sadece bir aşk romanı değildir; insanın kendisiyle yüzleştiği bir aynadır. 😀
Kaleminize sağlık, çok detaylı bir inceleme kaleme almışsınız. İçimizdeki Şeytan benim de sevdiğim bir kitaptır. Kürk Mantolu Madonna'dansa İçimizde Şeytan benim daha çok empati kurabildiğim bir kitap olmuştu. Ama Sabahattin Ali'nin en sevdiğim romanı Kuyucaklı Yusuf'tur. Gözlerim dolu başlayıp yine gözlerim dolu bitirdiğim bir kitap olmuştu. Tanıtım ve yorum için teşekkürler:)
YanıtlaSilTeşekkür ederim Sude! 😊
SilBen de İçimizdeki Şeytan’ı okurken senin dediğin gibi karakterlerle çok empati kurmuştum. Kuyucaklı Yusuf hâlâ günümüzde bile insanın içini burkan, yaşamın zorluklarını ve adaletsizliklerini düşündüren bir roman… Kürk Mantolu Madonna da benim için özel ve önemli 😀
Güzel bir inceleme olmuş. Ömer gibi karakterler gerçek hayatta da çok sinirimi bozuyor. Macide boşuna kendini yıpratıyor gibi geldi. Kitabı okur muyum bilmiyorum, paylaşım için teşekkürler. :)
YanıtlaSilTeşekkür ederim 🙏 Ömer gerçekten de sinir bozucu bir karakter, Macide’nin yıpranmasına insan üzülüyor. Sabahattin Ali böyle gerçekçi tiplemelerle bizi düşündürüyor sanırım. Okuma kararı sana kalmış tabii 😊 belki bir gün fırsat olursa sen de farklı bir bakış açısıyla değerlendirebilirsin.
SilSabahattin Ali'yi çok severim. Kitaplarında başka bir şey var, beni çok etkileyen yazarlardan biridir. Bu kitabını okumadım henüz. Çok güzel anlatmışsınız😊
YanıtlaSilTeşekkür ederim 🙏
Silİçimizdeki Şeytan'ı birkaç yıl önce okumuş ve beğenmiştim. insanın kendisiyle yüzleştiği bir aynadır. Bu yorumuna katılıyorum. Gerçekten de öyle. Zaten insanın yol alması için de yüzleşmesi lazım değil mi? Eline sağlık :)
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim 😊 Kesinlikle haklısın, insanın ilerleyebilmesi için önce kendiyle yüzleşmesi gerekiyor. Sabahattin Ali’nin romanlarında da bu yüzleşmeyi çok güçlü bir şekilde hissettiriyor. Ben de bu yüzden onun eserlerini tekrar tekrar okumak istiyorum.
SilSaahaddin Ali'den 3 roman, birkaç hikaye ve şiir okudum, bence de en öne çıkanı İçimizdeki Şeytan. İçimdeki Şeytan'ı susturup kalkıp gerçek bir şeyler yapmamı salık veriyor bana. Kalemde çalışan memur abi en sevdiğim karakter, çok yazık oldu, hep ona üzülüyorum.
YanıtlaSilTeşekkür ederim güzel yorumlar için 😀 Ne güzel ifade etmişsin 😊 İçimizdeki Şeytan gerçekten insana kendi hayatına da bakmayı öğretiyor. O kalemdeki memur karakteri benim de çok içime dokunmuştu, sıradan ama tertemiz bir hayatın sembolü gibiydi. Sabahattin Ali böyle küçük gibi görünen ama unutulmayan karakterleri çok güçlü işliyor bence.
Silçok etkileyici bir roman evet :)
YanıtlaSilTeşekkür ederim 😀 okuyup yorum yaptığın için hoş geldiniz 😀
Sil